© Dermas Publishers 2024

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ሃሪ ፖተር፥ እታ እምነ-ተኣምራት

_{ኣብ 1997 ዝተሓትመት ቀዳመይቲ መጽሓፍ ካብ ተኸታተልቲ መጻሕፍቲ ሃሪ ፖተር (Harry Potter and the Philospher's Stone) ናብ ሰማንያ ቛንቋታት ተተርጕማ ትርከብ። ብሓፈሻ ድማ ዓለምለኻዊ ሽያጥ መጻሕፍቲ ሃሪ ፖተር ልዕሊ 500 ሚልየን በጺሑ ኣሎ።}

ሃሪ፡ ነቲ ጥርሑ ዝነበረ ወርቃዊ ሸሓኒኡ ምስ ጠመቶ፡ ጥሜት ተሰምዖ።ኣልበስ ዳምብልዶር ተንስአ። ገጹ ብፍሽኽታ ተዀሊዑ፡ ኣእዳው ዘርግሐ።“እንቋዕ ኣብዚ ኣብቅዓና! ሕጂ’ውን ኣብ ሆግዎርትስ ሓዳስ ዓመት ክንፍልም ኢና። ቅድሚ ናብዚ ድግስ ምእታውና ግን ምስዚ መግቢ ከተስተማቕሩወን ዝደልየኩም ገለ ቓላት ወስ ከብል። ንሳተን ድማ፣ ድንቍርና፡ ማዕርነት፡ ፍርሒ፡ ኣድልዎ!“በሉ እጅገና ሰብሲብና ነዚ መግቢ ሓመድ ነስሕኖ። የቐንየለይ!”ተመሊሱ ኮፍ በለ። ኵሎም ኣጣቕዑ፣ ሃሪ ግን ሰሓቕ መለቘ።“ቍሩብ ጥዕና ይጐድሎ ድዩ’ታ? እንታይ’ዩ ክብል ጸኒሑ?” ሃሪ ንፐርሲ ሓተቶ።“እንድዒ፡” መለሰሉ ፐርሲ፣ “ኣዝዩ በሊሕ’ዩ፣ እቲ ዝበለጸ ጠንቋላይ ኣብ ዓለምና’ዩ። ግን እወ ዘረባኡ ሓንሳእ ሓንሳእ ኣይርድኣካን’ዩ። ጠባዩ ፍሉይ’ዩ። ሃሪ፡ ድንሽ በል ሓዝ።”ሃሪ ኣፉ ሃህ ኣበለ። ኣብ’ቶም ጥርሖም ዝጸንሑ ሸሓኒታት በብዓይነቱ መግቢ ተዀሚሩ ጸንሖ። ሃሪ፡ ክንድኡ ዝኣክል ዓይነት መግቢ ርእዩ ኣይፈልጥን። ቅልዋ ስጋ፡ ጥብሲ ደርሆ፡ ሞርቶዴላ፡ ግዕዝም፡ ቢስተካ፡ ብሱል ድንሽ፡ ቅልዋ ድንሽ፡ መረቕ ስጋ፡ ኬቻፕ ....እንዳ ዳርስሊ ንሃሪ ኣጥምዮሞ ኣይፈልጡን፣ ከም ድልየቱ ዝተመገበላ መዓልቲ ግን ኣይትዝከሮን። ዳድሊ ኸኣ ብኽቱር ቅንኢ፡ ዝኾነ ንሃሪ ደስ ዝበሎ ዓይነት መግቢ ይምንጥሎ ነበረ። ሕጂ ግን ሃሪ፡ ካብ ኵሉ ዓይነት ወሲዱ ኣብ ሸሓኒኡ ጸፍጸፎ።“ኣፍካ ማይ ዘምልእ፡” በለ እቲ ቕድሚ ገለ እዋን ዝረኸቡዎ ገፍላው ኳሌታ ዝወደየ መንፈስ። ሃሪ፡ ነታ ዝቘርጻ ዝነበረ ቢስተካ ገዲፉ ጠመቶ።“ክትበልዕ ኣይትኽእልን ዲኻ?”“ንኣስታት ሓምሽተ ሚእቲ ዓመት ዝኸውን መግቢ ኣይለኸፍኩን፡ ኣየድልየንን’ዩ፡ ግን ኣዝየ’የ ዝናፍቖ። ኣይተላለናን ሓቀይ? ሰር ሮበርት ደ ሚምሲ-ፖርፒንተን እብሃል፡ ተቐማጢ ግምቢ ኣሰድ’የ።”“እዋእ! ንኣኻ ደኣ እፈልጠካ’ንድየ፡ ኣሕዋተይ ነጊሮምኒ ነይሮም፡ ርእስ’ልቦ ሮበርት’ንዲኻ ትብሃል።” በለ ሮን ሃንደበት።“ሰር ሮበርት እንተ ትብለኒ---” ምስ ጀመረ እቲ መንፈስ፡ ሸይመስ ፊኒጋን ዀለፎ።“ርእስ’ልቦ? ከመይ ጌርካ ርእስ’ልቦ ትኸውን?”ሰር ሮበርት፡ ዕላሎም ብዘይደለዮ መገዲ ብምኻዱ ዝዀረየ መሰለ።“ግደ ሓቂ’ኳ ዳርጋ ርእስ’ልቦ እየ፡” በለ’ሞ፡ ጸጋመይቲ እዝኑ ወጠጣ። ብምሉኣ ርእሱ፡ ካብ ክሳዱ ንቕድሚት ነው ኢላ ጠልጠል በለት። ርእስ’ልቦ ሮበርት፡ ነቲ ዝቐዘዘ ገጾም ርእዩ ተሓጐሰ። ንርእሱ ናብ ቦታኣ መሊሱ፡ ስዒሉ ዘረባኡ ቐጸለ። “እሞ ሓደሽቲ ኣሰዳውያን፡ ሎምዘመን ነታ ዋንጫ ክንዓትራ ትሕግዙና ዲኹም? ኣሰድ ናይ ክንድ’ዚ ዓመታት ጽምኢ ርእያ ኣይትፈልጥን’ያ። ኣርዌን ብተኸታታሊ ንሽድሽተ ዓመታት ተዓዊቶምላ’ለዉ። እቲ ምቝሕ መስፍን መዓልቲ መዓልቲ እናፈከረ ርእስና ኽፍንቅለና ደልዩ፣ ናይ ኣርዌን መንፈስ ንሱ’ዩ።”ሃሪ፡ ናብቲ ናይ ኣርዌን ጠረጴዛ ኣማዕደወ። ዘርዕዳ፡ ስምዒት-ኣልቦ ኣዒንቲ ዝነበሮ፡ ብሩራዊ ደም ዝተጸየቐ ልብሲ ዝተኸድነ ማሕቋቝ ዝገጹ መንፈስ ረኣየ። ካብ ኵሉ ዘፍርሕ ድማ ዝባኑ ብሰንሰለት ዝተኣስረ ነበረ። ኣብ ጐድኑ ኸኣ - ምስቲ ዘፍርሕ መንፈስ ኮፍ ምባሉ ደስ ዘይበሎ - ኣልዋን ነበረ።“ናይ ምንታይ ደም ደኣ’ዩ ተጸዪቑ? እቲ ሰንሰለትከ ናይ ምንታይ’ዩ?” ሓተተ ሸይመስ ብዓቢ ተገዳስነት።“ዘየድልየካ ምሕታት ጽቡቕ ኣይኮነን፡” መለሰሉ ርእስ’ልቦ ሮበርት ዕጥይጥይ እናበለ።ኵላቶም ክሳዕ ዝጸግቡ ድሕሪ ምብላዖም፡ እቲ ትርፍራፍ ካብቲ ሸሓኒታት ተሰወረ። ቍሩብ ጸኒሖም መመቀር-ኣፍ ዝኾኑ ምቍር መግቢ ሰዓቡ። ቶርታ ቱፋሕ፡ ዶልሺ መዓር፡ ዶልሺ ቾኮላታ፡ ማርመላታ ዝተለኽዩ ዶናት ....ሃሪ ዶልሺ መዓር እናበልዐ፡ ብዛዕባ ስድራቤት ዕላል ተኸፍተ።“ኣነ’ኳ ፍርቂ-ፍርቂ’የ፡ ኣቦይ መሃንስራ’ዩ። ኣደይ ክሳዕ ዝምርዓዉ ጠንቋሊት ምዃና ኣይነገረቶን፡ ከምታ መዓልቲ’ቲኣ ሰንቢዱ ኣይፈልጥን’ዩ።” በለ ሸይመስ።ኵሎም ሰሓቑ።

“ንስኻኸ ኔቭል?” በለ ሮን።“ዓባየይ’ያ ኣዕቢያትኒ፡ ጠንቋሊት’ያ፡” ጀመረ ኔቭል፣ “ቤተሰብና ከም መሃንስራ’ዮም ቀቢጾምኒ። ሓው ዓባየይ ኣልጂ ኣዘንጊዑ ገለ ናይ ጥንቈላ ሓይሊ ከውጽኣለይ ይፍትን ነይሩ። ሓደ ግዜ ካብ ድንድል ብላክፑል ደርቢዩኒ፡ ዳርጋ ጥሒለ ነይረ። ግን ክሳዕ ሸሞንተ ዝመልእ ዘጋጠመ ፍሉይ ነገር ኣይነበረን። ሓደ ግዜ ባባ ኣልጂ ገዛና መጺኡ። ካብ ናይ ላዕለዋይ ደርቢ መስኮት ብዓንካርዓንካሪተይ ኣንጠልጢሉኒ ኸሎ፡ ሓብቲ ዓባየይ ኤኒድ ዶልሺ ከተቐብሎ ምስ መጸት ከይፈለጠ ፈንዩኒ። ግን ከይተሃሰኹ ከረውረው እናበልኩ ወሪደ። ሽዑ ኵሎም ተሓጕሶም፡ ዓባየይ’ሞ ነቢዓ። ካብ ሆግዎርትስ ደብዳበ ምስ መጽኣኒ ኣዝዮም’ዮም ተገሪሞም፡ ምሉእ ጠንቋላይ ክኸውን ኣይተጸበዩኒን። ባባ ኣልጂ ድማ ኣመና ስለ ዝተሓጐሰ ጋዝዕ ገዚኡለይ።”በቲ ሓደ ወገን ድማ ፐርሲ ዊዝሊን ሄርማይኒ ግሬንጀርን ብዛዕባ ትምህርቲ ዕላል ከፈቱ።“ቀልጢፎም እንተ ዘጀምሩና ጽቡቕ ነይሩ። ብፍላይ ለውጠቕርጺ ተሃንጥየ ኣለኹ፡ ካብ ሓደ ናብ ካልእ ምቕያር ስለ ዝኾነስ ... ግን ድማ ብርትዕ ኢሉ’ዩ ሓቀይ?”“እወ፡ ብንኣሽቱ ነገራት ኢኹም ክትጅምሩ። መጀመርታ ክርቢት ናብ መርፍእ ምልዋጥ ኢኹም ክትመሃሩ ...”እቲ ዝኣኽሎ መግቢ ዝተመገበ ሃሪ፡ ሙቐት ተሰምዖ፣ ክታኸስ’ውን ጀመረ። መሊሱ ናብቲ ልዑል ጠረጴዛ ኣማዕደወ። ደርማስ፡ ዋንጫኡ ካብ ኣፉ ኣይፈለየን። ፕሮፌሰር ማክጎናጋል ምስ ፕሮፌሰር ዳምብልዶር ትዘራረብ ነበረት። እቲ መጠምጠምያ ኣብ ርእሱ ወድዩ ዝነበረ ፕሮፌሰር ሰፈሩ ድማ ምስ ሓደ ጸማልያ ዝገጹ መምህር የዕልል ነበረ። እቲ መምህር፡ ቅብኣት ዝበዝሖ ዝመስል ጸሊም ጸጕርን ዓንቃሪቦ-መሰል ነዋሕ ኣፍንጫን’ውን ነበሮ።ሃንደበት’ዩ ኣጋጢሙ። እቲ ነዊሕ ኣፍንጫኡ መምህር፡ ናይ ሰፈሩ መጠምጠምያ ብኸፊል ከዊሉዎ’ኳ እንተ ነበረ፡ ጠመተኡ ክንዮኡ ብምስዳድ ናብ ሃሪ ጠመተ። ሃሪ ኸኣ በሰላኡ ብቓንዛ ኣንደደቶ።“ሃይ!” በለ ንበሰላኡ ብኢዱ እናደረዘ።“እሂ ደኣ?” ሓተቶ ፐርሲ።“ዋ-ዋላሓንቲ ...”እቲ ቓንዛ፡ ከም ኣመጻጽኣኡ ቀልጢፉ ጠፍአ። ሃሪ፡ ካብ ኣዒንቲ ናይቲ መምህር፡ እቲ መምህር ከም ዘይፈትዎ ተገንዘበ።“እቲ ንፕሮፌሰር ሰፈሩ ዝዛረቦ ዘሎ መምህር መን ይብሃል?” ሓተቶ ንፐርሲ።“ንሰፈሩ ደኣ ኣበይ ትፈልጦ? ፕሮፌሰር ኣኪየስ’ዩ ዝብሃል። መምህር ናይ ቅመማ’ዩ። ግን ቀዳመይቲ ምርጫኡ ኣይኮነትን፡ ሕልሙ ናይ ሰፈሩ ቦታ’ያ። ኣኪየስ ብዛዕባ ከይሲ ጥበባት ዘይፈልጦ የሎን።”ሃሪ ንኣኪየስ ሓንሳእ ጠመቶ፡ ንሱ ግን ደጊሙ ኣይጠመቶን።እቲ ምቁር መግቢ ምስ ተሰወረ፡ ፕሮፌሰር ዳምብልዶር ብድድ በለ። እሕሕታ ምስ ኣስምዐ፡ እቲ ኣዳራሽ ጸጥ በለ።“ዝዛረቦ ስለ ዘሎኒ፡ ብጽሞና ስምዑኒ። ንተመሃሮ ቐዳማይ ዓመት፡ እቲ ኣብ መሬት ሆግዎርትስ ዘሎ ዓቢ ዱር ክልኩል ምዃኑ ክሕብር እደሊ። እቶም ዓበይቲ’ውን ነዚ ኣይትረስዑዎ።”ዳምብልዶር፡ ነተን ኣንጸባረቕቲ ኣዒንቱ ናብ’ቶም ማናቱ ዊዝሊ ገጹ ሰደደን።“ናይ ጽሬትን ጸጥታን ተቘጻጻሪና፡ ኣቶ ባልዋይ፡ ኣብ ኮረድዮታት ጥንቈላ ምክያድ ከም ዘይፍቀድ ደጊሙ ኣዘኻኽረለይ ስለ ዝበለኒ፡ ምሕጽንታኡ ክትሰምዑ ሓደራ እብለኩም።“ካልእ … ኣብ ካልኣይ ሰሙን ናይ በረራ ስልጠናታት ክፍልም’ዩ። ብተወሳኺ፡ ንናይ ገዛኹም ጋንታ ወኪልኩም ክትጻወቱ እትደልዩ ተመሃሮ ምስ ናይ ገዛኹም ሓለቓ ክትረዳድኡ መሰል ከም ዘሎኩም ክሕብር እፈቱ።“ኣብ መወዳእታ ኸኣ፡ ንዅሉኹም ተመሃሮ፡ ኣብ የማናይ ወገን ናይ ሳልሳይ ደርቢ ትርከብ ኮረድዮ ክልክልቲ’ያ። ናብኣ ገጹ ተንከስ ዝበለ ኸኣ ንጣዕሳ ዝኸውን ግዜ’ውን ከይረኸበ፡ ብዘሰቅቕ ኣገባብ ህይወቱ ክስእን’ዩ።”ሃሪን ገለ ሒደት ካልኦትን ሰሓቑ። “ሓቁ ድዩ?” ሓተቶ ንፐርሲ።“ክኸውን ኣለዎ፡ ብዘይ ምኽንያት ዝኾነ ነገር ክንፍጽም ሓቢሩና ኣይፈልጥን’ዩ። ኣብቲ ዓቢ ዱር’ኳ ሓደገኛ ኣራዊት ከም ዘለዉ ንፈልጥ ኢና። ብዛዕባ’ዚ ግን እንተ ወሓደ ንኣና ንሓለውቲ ተመሃሮ ኽነግረና ነይሩዎ።” በለ ፐርሲ ተጸዊጉ።

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”

ቊንጫል፤ ወዲ ሃብታምን ወዲ ድኻን

_{ሮበርት ኪዮሳኪ ንዓሰርተታት ሚልየናት ሰባት ኣብ ገንዘብ ዘሎዎም ኣጠማምታ ከም ዝቕይሩ ገይሩዎም እዩ። ኣብ ገንዘብን ወፍርን ዘሎዎ ኣጠማምታ ኣንጻር‘ቲ ንነዊሕ ዝጸንሐ ኣጠማምታ ብምዃኑ፡ ሮበርት ብግሉጽ ኣዘራርባኡን ድፍረቱን ከም ውፉይ ተጣባቒ ገንዘባዊ ትምህርቲ ዓለምለኻዊ ተፈላጥነት ኣጥርዩ ይርከብ።}

ትምህርትና ይጅምር“ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ፡”ዋላ ብናይ 1956 ደረጃ፡ ዓሰርተ ሳንቲም ትሑት ነበረ።ኣነን ማይክን ንኣቦኡ ሰዓት ሸሞንተ ንግሆ ኢና ረኺብናዮ። ኣብ ኣዝዩ ጽዑቕ ስራሕ ጸንሓና። ናይታ ኩባንያ ህንጻኡ ኣካያዲ ስራሕ ብማኪናኡ እናተበገሰ እየ ናብታ ንእሽቶን ጽፍፍትን ገዛኡ በጺሐ። ማይክ ኣብ ማዕጾ ረኸበኒ።“ባባ ተሌፎን ይዛረብ ኣሎ፣ ኣብዚ ገበላ ጽንሑ ኢሉኒ።” በለ ማይክ ማዕጾ እናኸፈተ።ክስጒም ከለኹ እቲ ዝኣረገ ዕንጸይቲ ምድሪቤት ናይታ ዕድመ ዝደፍአት ቤት ዓቐቕ ይብል ነበረ። እትው ምስ በልካ ሓንቲ ጽርይቲ ግን ከኣ ርካሽ ምንጻፍ እያ ትጸንሓካ። እታ ምንጻፍ፡ ነቲ ዝኣረገ ምድሪቤት ክትሓብእ ከም ዝተነጽፈት ገምገምኩ።ናብታ ብኣቕሑ ቤት ጽሕፈት ዝተጠቕጠቐት ጸባብ መቐበሊ ኣጋይሽ ኣተና። ኣብቲ ሶፋ ኻብ ማማ ዝዓብያ ዝመስላ ኽልተ ኣንስቲ ኾፍ ኢለን ነበራ። ፊተን ድማ ናይ ስራሕ ክዳን ዝተኸድነ ሰብኣይ ነበረ። ዝተስታረረ ካኪ ካምቻን ካኪ ስረን ዝተኸድነ ኾይኑ፡ ጽፉፋት መጻሕፍቲ ሒዙ ነበረ። ካብ ባባ ብዓሰርተ ዓመታት ይዓቢ፣ ወዲ 45 ይመስል። ኣነን ማይክን ምስ ሓለፍናዮም ፍሽኽ በሉ። ክሽነ ሓሊፍና ናብቲ ናይ ድሕሪት ገበላ ወጻእና።“እዞም ሰባት መን እዮም?” ንማይክ ሓተትኩዎ።“ምስ ባባ እዮም ዝሰርሑ። እቲ ሰብኣይ ናይቲ መኽዘናት ኣካያዲ ስራሕ እዩ፣ እተን ኣንስቲ ኸኣ ናይቲ ኣባይቲ መግቢ እየን። ጽርግያ ዝሰርሑ፡ ገዛውቲ ዝሰርሑ ኸኣ ኣለዉ።”“እዚ ስራሕ ኵሉ ግዜ ኸምዚ እዩ?” ሓተትኩዎ።“እወ፡ ዳርጋ ኹሉ ግዜ፡” በለ ማይክ ፍሽኽታ ሓዊሱ። መንበር ስሒቡ ድማ ኣብ ጥቓይ ኮፍ በለ።“ገንዘብ ከመይ ጌርካ ተዋህልል ክምህረና ሓቲተዮ፡” በለ ማይክ።“እሞ እንታይ ደኣ በለካ?” በልኩ ብህንጡይነት።“መጀመርታ ተገሪሙ ጠሚቱኒ፡ ድሕሪኡ ግን ሓንቲ ሓሳብ ኣላትኒ ኢሉኒ።”“ህ፡” በልኩዎ ኣብ ጫፍ መንበረይ በጺሐ። “እንታይ ዓይነት ሓሳብ?”ማይክ’ውን ከምኡ ኣብ ጫፍ በጺሑ መለሰለይ። “እንድዒ፣ ሕጂ ኽንሰምዖ ኢና።”ሃንደበት ድማ ኣቦ ማይክ ነቲ ዝቘንቈነ ማዕጾ ፈግ ኣቢሉ ኸፊቱ ናብቲ ገበላ ወጽአ። ኣነን ማይክን ብድድ በልና።“ተዳሊኹምዶ?” መንበር ስሒቡ ኾፍ እናበለ ሓተተና።ርእስና እናነቕነቕና መንበርና ስሒብና ኣብ ቅድሚኡ ኾፍ በልና።ጕልቡት ሰብኣይ ነበረ። ኣቦይ ካብኡ ይቝምት፡ ተመሳሳሊ ኽብደት ዝነበሮም ግን ይመስሉ። ካብ ባባ ድማ ብሓምሽተ ዓመት ዝንእስ ይመስል። ካብ በበይኑ ዓሌት ክነሶም ዳርጋ ሓደ ይመስሉ ነበሩ። እቲ ናይ ክልቲኦም ሓይሊ እዩ ግዲ ሓደ ኣምሲሉዎም።“ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ምውህላል ክትመሃር ከም ትደሊ ነጊሩኒ። ሓቁ ድዩ ሮበርት?”ቁሩብ ተዳሂለ ርእሰይ ነቕነቕኩ። ቃላቱን ፍሽኽታኡን ሓያላት ነበሩ።“ሕራይ በሉ። ክምህረኩም እየ፡ ግን ከም ናይ ቤት ትምህርቲ ኣመሃህራ ገይረ ኣይምህረኩምን እየ። ኣብ ትሕተይ ትሰርሑ፡ ኣነ ድማ ኽምህረኩም እየ። እንተ ዘይኮይኑ ኣይምህረኩምን እየ። እንተ ሰሪሕኩም ቀልጢፍኩም ክትመሃሩ ኢኹም። ከምቲ ኣብ ክፍሊ ትገብሩዎ፡ ኮፍ ኢልኩም ክትሰምዑ እንተ መሪጽኩም ግን ግዜና ኢና ኸነጥፍእ። እዚኣ እያ ሓሳበይ። ወይ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ።”“መጀመርታ ኽሓትትዶ?” በልኩ።“ኣይፋልን፣ ውሰዱዋ ወይ ግደፉዋ። ብዙሕ ስራሕ ከሎኒ ግዜይ ዘጥፍኣሉ ምኽንያት የብለይን። ቀልጢፍኩም ክትውስኑ እንተ ዘይክኢልኩም ገንዘብ ከተዋህልሉ ኣይትኽእሉን ኢኹም። ዕድላት ኣይጽበዩኻን እዮም። መኣስ ቅልጡፍ ውሳነታት ትወስድ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። እቲ ዝሓተትኩሞ ዕድል ረኺብኩሞ ኣለኹም። ትምህርትና ሕጂ ይጅምር ኣሎ፣ ከተቋርጹ ዓሰርተ ኻልኢታት ኣሎኩም።” ኣቦ ማይክ ክምስታ ሓዊሱ ተዛረበ።“ንጀምር፡” በልኩ።“ንጀምር፡” በለ ማይክ።“ጽቡቕ፡” በለ ኣቦ ማይክ። “ወይዘሮ ማርቲን ድሕሪ ዓሰርተ ደቓይቕ ክትኣቱ እያ። ምስኣ ምስ ወዳእኩ ናብ ድኳነይ ክትወስደኩም እያ። ስራሕኩም ክትጅምሩ ኢኹም። ንሰዓት ዓሰርተ ሳንቲም ክኸፍለኩም እየ። ቀዳም ቀዳም ንሰለስተ ሰዓታት ክትሰርሑ ኢኹም።”“እሞ ሎሚ ደኣ ናይ ሻኵ-ኣመሪካ ጸወታ ኣሎኒ’ንዶ፡” በልኩ።ኣቦ ማይክ ብዕቱብ ደሃይ ተዛረበ፤ “ውሰዳ ወይ ግደፋ፡” በለኒ።“ንጀምር፡” በልኩ ኻብ ምጽዋት፡ ምስራሕን ምምሃርን መሪጸ።

ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”
ድሕሪ ሰላሳ ሳናቲምቀዳም ንግሆ ኣነን ማይክን ኣብ ትሕቲ ወይዘሮ ማርቲን ንሰርሕ ነበርና። ለዋህን ትዕግስተኛን ሰበይቲ ነበረት። ኵሉ ግዜ ኣነን ማይክን ነቶም ምስ ዓበዩ ኻብኣ ዝረሓቑ ክልተ ደቃ ኸም እነዘኻኽራ እያ ትነግረና። ዋላ’ኳ ለዋህ እንተ ነበረት፡ ብዘይ ዕረፍቲ ተስርሓና ነበረት። ዕሹግ መግቢ ኻብ ከብሕታት ኣውሪድና፡ ነጊፍና፡ መሊስና ብጽፈት ክንሰርዕ ሰለስተ ሰዓታት ነሕልፍ ነበርና። ኣዝዩ ኣሰልካዪ ስራሕ እዩ ነይሩ።ኣቦ ማይክ፡ እቲ ሃብታም ኣቦይ፡ ትሽዓተ ድኳናት ነይረንኦ። ከም ጸባ፡ ባኒ፡ ጠስሚ፡ ሽጋራ ዝኣመሰለ ንብረት ዝሸጣ ንኣሽቱ ድኳናት እየን ዝነበራ። እቲ ጸገም ግን ኣብቲ ግዜ’ቲ ኣብ ሃዋዪ መዝሓሊ ኣይነበረን፣ ስለዚ ኽልቲኡ ማዓጹ ተኸፊቱ እዩ ዝውዕል። ዘዝሓልፈት ማኪና ዘልዓለቶ ደሮና ድማ ኣብታ ድኳን ይዓርፍ ነበረ። ስለዚ ንዓና ዝኸውን ስራሕ ተሳኢኑ ኣይፈልጥን።ኣነን ማይክን ናብ ወይዘሮ ማርቲን እናመጻእና ንሰለስተ ሰሙን እተን ሰለስተ ሰዓታትና ዓየናየን። ፍርቂ መዓልቲ ኾይኑ ስራሕና ምስ ወዳእና ሰለስተ ነናይ ዓሰርተ ሳንቲም ኣብ ኢድና ትህበና። ኣብ 1956፡ ዋላ’ውን ወዲ ትሽዓተ ዓመት ኴንካ ሰላሳ ሳንቲም ኣዝዩ ዘደስት ኣይኮነን። ኣብቲ ግዜ’ቲ መጻሕፍቲ ኮሚክ ዋጋኦም ዓሰርተ ሳንቲም ስለ ዝነበረ፡ ደሞዘይ ኣብ’ተን መጻሕፍቲ ወዲአ ገዛይ እኸይድ ነበርኩ።ኣብታ ናይ ራብዐይቲ ሰሙን ረቡዕ፡ ስራሐይ ከቋርጽ ወሰንኩ። ካብ ኣቦ ማይክ ብዛዕባ ገንዘብ ክመሃር ስለ ዝደለኹ እየ ነቲ ስራሕ ጀሚረዮ። ኣብቲ ግዜ’ቲ ግን ንሰዓት ብዓሰርተ ሳንቲም ዝሰርሕ ጊላ ኾይነ ነበርኩ። ኣብ ርእሲኡ፡ ካብታ ቐዳመይቲ ቐዳምና ንደሓር ንኣቦ ማይክ ርእየዮ ኣይፈልጥን።“ስራሕ ክገድፎ እየ፡” ንማይክ ኣብ ግዜ ምሳሕ ነገርኩዎ። ናይ ቤት ትምህርትና ምሳሕ ደስ ዘብል ኣይነበሮን። ቤት ትምህርቲ ኣሰልካዪ ነይሩ፣ ናይ ቀዳም ዕረፍተይ ከኣ ብሰንኪ’ቲ ስራሕ ስኢነየን። ቀንዲ ዓቕለይ ዘወድኣኒ ግን እተን ሰላሳ ሳናቲም እየን።ማይክ ፍሽኽ በለ።“እንታይ ኴንካ?” በልኩ ሕርቃንን ዓቕሊጽበትን ተፈራሪቑኒ።“ባባ ኸምዚ ኸም ትብል ተረዲኡዎ ነይሩ። ስራሕ ክትገድፎ ምስ ደለኻ ክንረኽቦ ነጊሩኒ ነይሩ።”“እንታይ? ክሳዕ ፍጊዕ ዝብለኒ ኽጽበ ጸኒሑ?”“ዳርጋ። ባባ ፍልይ ዝበለ እዩ። ኣመሃህራኡ ፍሉይ እዩ። ባባኻን ማማኻን ክምህሩ ኸለዉ ብዙሕ እዮም ዝዛረቡ፣ ባባ ግን ብዙሕ ኣይዛረብን እዩ። ክሳዕ’ዛ ቐዳም’ዚኣ ተጸበ፣ ከም ዝተዳለኻ ክነግሮ እየ።”“ተጻዊቱለይ ማለት እዩ፡”“ይኸውን፣ ደሓን ቀዳም ባዕሉ ኽገልጸልካ እዩ።”